- 09-Nisan-2007 Pazartesi- Prof. Dr. Hamdi Bilgen
Süt ve süt ürünleri temel hayvansal gıda maddeleridir. Toplumlarda yaşam kalitesi arttıkça, bu ürünlere olan talep de artmaktadır. Böyle bir yönelimin sonucu olarak işlenmiş sütün tüketiminin artışı, hammaddesi olan çiğ sütün kalitesinin artmasını gerektirmektedir. Hayvan başına süt verimlerinin ve sürülerdeki hayvan sayılarının artması sonucunda süt sağım makinaları kullanımı kaçınılmaz olarak devreye girmektedir. Günümüzün çağdaş süt hayvancılığı işletmelerinde süt sağım makinası veya tesislerinde sağılan süt, el değmeden süt soğutma tanklarına alınmakta ve soğuk muhafazası sağlanmaktadır.
Süt sağım makinasının temel çalışma prensibi hemen hemen dünyadaki tüm sağım makinalarında aynıdır. Bu prensiple sağımı gerçekleştiren her makina, yıllardır oluşturulmuş bilgi, tecrübe ve birikimlere dayanan teknik isteklere uygun özelliklerde olmalı ve kullanılmalıdır. Bu yaklaşımla, sağım makinalarında olması gereken teknik ve işlevsel özellikler uluslararası düzeyde belirlenmiştir. Uluslararası standartlarla belirlenen asgari teknik özelliklere sahip bu makinalarla süt hayvanlarının meme sağlığı bozulmadan, en uygun zamanda, memedeki sütün tam sağımı gerçekleşebilmektedir. Bu özellikler her sağımda sağlanamadığı takdirde sağımda başarı azalmaktadır. Düzgün teknik özelliklere sahip makinalarla temiz, sağlıklı, hijyenik genel bir deyişle “kaliteli çiğ süt” elde edilmesi olanaklıdır.
Sağımda başarının arttırılması, öncelikle teknik yönden düzgün çalışan bir süt sağım makinasına sahip olunması, makinanın bu performansını boyut-malzeme özellikleri yönünden uzun süre koruyabilmesi ve kullanıcının bakımını zamanında yaparak, sağım sırası rutin işlemleri doğru uygulamasına bağlıdır.
Makinanın sahip olduğu teknik özellikleri yönüyle taşıması gereken asgari değer ve özelliklerin ne olması gerektiği, bu özelliklerin belirlenmesi için uygulanması gereken kontrol yöntemleri ve bu kontrol değerlendirmeleri standartlar tarafından ayrıntılandırılmıştır.
Sağım makinalarının satın alınması, bileşenlerinin bir araya getirilmesi, monte edilmesi ve kullanımı süresince belirli zaman aralıklarıyla bu kontrol ve değerlendirmeler, modern süt hayvancılığının uygulandığı tüm işletme, firma, bölge ve ülkeler tarafından farklı kurum temsilcileri tarafından özenle yapılmaktadır. Ülkemizde de bu gelişmelerin gerçekleşmesi çabamız sürdürülmelidir.
Bu genel tanıtım kapsamında ele alınacak konu, şu ana başlıklar altında açıklanacaktır;
- Çiğ süt kalitesi,
- Süt sağım tekniğinin genel bir tanımı,
- Süt sağım makinalarının teknik özellikleri,
- Makinayla süt sağımı ile mastitis gibi meme hastalıkları arasındaki ilişki,
- Makinayla süt sağım tekniğinde hijyen,
- Süt sağım makinalarının periyodik kontrolü ve bakımı.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Bilgen
