FAYDALI BİLGİLER

BESİ YERLERİNDE, SIĞIRLARDAN YÜKSEK VERİMLİLİK ELDE ETMEYİ SAĞLAYAN FAKTÖRLER NELERDİR?

Besi yerlerinin düzenlenmesi sığırlardan iyi bir performans almayı etkileyen önemli faktörlerden biridir. Sığırlarda ağırlık artışı aşağıda kısaca açıklanmış faktörlere sıkıca bağlıdır.

1.SICAKLIK

Yüksek enerjili dane yemle beslenen sığırlar, sıcaklığın  -17  0C’ye kadar düştüğü günlerde bile fazla miktarda et üretimi gerçekleştirirler. Ancak hareketi engelleyen çamur, yüksek nem(% 80-90) kar fırtınası ve şiddetli rüzgarlı olduğunda gelişme yavaşlar, fakat böyle günler fazla değildir. Hava şartları düzelince telafi edici gelişme ile sığırlar açıklarını kapatırlar.

Sığır besiciliğinde 38  0C’yi bulan yaz sıcakları gelişmeyi düşürür hatta ölümlere neden olabilir. Bu nedenle sıcak bölgelerdeki besi işletmelerinde ucuz bir malzeme ile gölgelik yaparak sığırları kızgın güneşten korumak gerekir.

2.RUTUBET

Yüksek hava rutubeti sığırlarda gelişmeyi azaltan önemli bir etkendir. Özellikle sıfır derece civarında (biraz altında veya biraz üzerinde) yüksek rutubet gelişmeyi engeller, yem tüketimini azaltır.

 Yüksek rutubetli sıcak günlerde sinekler sığırları rahatsız ederler ve gelişmenin biraz düşmesine neden olurlar. Ayrıca rutubetin çok düşük olması ise yaz aylarında tozlanma olayını meydana getirir ve tozlu hava soluyan sığırlar akciğer hastalıklarına tutulabilir. Bu nedenle çevreyi fıskiyelerle ıslatmak gereklidir.

3.PADOK BÜYÜKLÜĞÜ

Çamur probleminin çözümünde padok büyüklüğü önemli bir faktördür. ABD’de 250 mm ve daha az yağış alan yerlerde sığır başına 7 m2, 500-700 mm yağış alan yerlerde ise 20-30 m2 saha hesap edilir.

 Açık sığır besi yerlerinde drenajı temin edecek meyilli yerler veya sonradan yapılmış tümsekler ve zamanla sıkışan toprak çamur sorununu çözer.

4.YEM VE SU

Sığır eti üretiminde maksimum kazanç sağlayabilmek için besideki sığırların önünde daima yem ve su bulunmalıdır. Günde 1-2 defa yem veya su vermek suretiyle asla yüksek kazanca erişilemez.
 
Kullanılan yemin kuru madde miktarına bağlı olarak, hayvan başına yemlik boyu 20-40 cm arasında değişir.

 Suluk ölçüsündeyse 25 hayvan için 300 cm2’lik yüzey yeterlidir. Kış aylarında sulukların donmasını önleyici tedbirler alınmalıdır. (Devamlı olarak az miktarda akıntı veya özel suluklar)

5.ÇİT

Tel veya örgülü teller çit malzemesi olarak ucuz ve tavsiye edilen malzemelerdir. Çitlerin korunması ve bozulmaması için elektrikli bir tel ilavesi çok faydalıdır.

6.RÜZGARKIRAN

Bu tür yapılar ilk başta faydalı gibi görünse de faydalı değildir. Tipide, arkasına kar toplanmasına ve sığırların birikmesi sonucu çamura neden olurlar. Yazın ise hava hareketini önlediği için zararlı olur. Bu nedenle tavsiye edilmez.

7.SİNEK

Sinekler sığırları ısırmak suretiyle onları rahatsız ederler ve randımanı düşürürler. Çevre temizliğine dikkat ederek sinek popülasyonunu azaltmak gerekir.

8.IŞIK

Besi yerlerinde aydınlatmanın hayvanların beslenmesi yönünden önemli bir etkisi yoktur. Bu nedenle padokların aydınlatılması gerekli değildir.

9.ÇAMUR

Çamur, kilo alma hızını düşüren ve dolayısıyla maliyeti artıran en önemli bir sorun olduğundan çamur problemini halletmeye özellikle önem vermek gerekmektedir.

 Besi yerindeki suyun iyi bir drenaj sistemiyle dışarı atılması, sığırların üzerinde yürüyebileceği ve uzanabileceği kuru bir zemin sağlamak için şarttır. İdeal olarak zeminin, yemliklerin olduğu bölgeden arka tarafa doğru %4-6’lık bir eğim oluşturacak şekilde tesis edilmesi gerekir.

 Hayvanlar genellikle yemliklerin ve su yalaklarının etrafında çokça dururlar. Bu bölgelerde beton zeminden oluşan apronlar yaparak çamur birikimi önlenmelidir. Sığırlar zamanlarının büyük bir kısmını bu alnda geçirdiklerinden buralarda bol miktarda gübre ve idrar birikmektedir. Sonuç olarak da nisbeten kuru geçen mevsimlerde bile buraları nemli olmaktadır. Belli bir eğim oluşturarak sulu çamurun akmasını sağlayan tümsekler ile sorun çözümlenir. Tümsekler üzerinden geçen hayvanlar doğrudan aprona(yemlik önü) çıkabilir.

10.YEMLİKLERİN KONUMU

İşçiliği en aza indirmek ve yemleme süresini kısaltmak için besi yerlerinin çoğunda yemlikler çit boyunca yerleştirilmişlerdir. Ancak bu, yemliklerin yerleştirilmesi için en uygun yer demek değildir. İş gücünün nisbeten daha ucuz olduğu kuru iklimlerde yemlikleri çitin içine yerleştirmek daha ekonomik olabilir. Bunları en ucuza mal etmenin yolu ahşaptan yapmaktır. Böylece yemlikler hafif olacağından gerektiğinde yerlerini değiştirmek de kolay olacaktır.

 Eğer çit boyunca sabit yemlik yapılacaksa, bu 3 m kadar uzanan beton platform üzerinde olmalıdır. Bu yem platformu, yemliğin olduğu düzeyle % 4-6’lık bir eğim teşkil edecek şekilde yapılmalıdır. Böylece beton zemin üzerinde, gübrelerin birikmesi önlenecektir. (Şekil 1)