FAYDALI BİLGİLER

Yonca, bugün dünyada en fazla yetiştirilen çok geniş bir adaptasyon yeteneğine sahip, yabancı döllenen, yem değeri ve ot verimi yüksek bir baklagil yem bitkisidir. Yonca, yem bitkilerinin kraliçesi olarak kabul edilir. Yonca yüksek yem değerine sahip lezzetli bir yem bitkisi olduğu için yonca otunu bütün hayvanlar severek yer. Süt veriminin %30’ lara kadar artmasını sağlayan bir yem bitkisidir.

Yonca kökleri 2-3 m. Derine iner. Yoncanın kökleri toprağın derinliklerindeki besin maddelerinden yararlanır. Yonca derinlere kadar inen kökleri vasıtasıyla toprağın fiziksel yapısını iyileştirir. Yonca, aynı zamanda kendisinden sonra gelen ürünün verimini artıran iyi bir münavebe bitkisidir.

Yonca otu diğer yem bitkilerine oranla protein, vitamin ve mineral maddece daha zengindir.

Yoncadan kuru ot, yeşil ot, silo yemi, palet yem, yonca unu, yer örtüsü(erozyona karşı) ve yeşil gübre olarak yararlanılmaktadır.

Yonca Çeşitleri: Adi yonca(Doğu Anadolu, Kayseri, Bayındır), Sarı Çiçekli Yonca, Melez, Şerbetçi Otu Yoncası

Yoncanın İklim İsteği

Yonca değişik iklim şartlarına uyar. Yonca serin iklim yem bitkisidir. Ülkemizin hemen her yerinde yetişir. Adaptasyon kabiliyeti çok geniştir. Ilık ve nemli yerlerde daha iyi yetişir. En iyi gelişme sıcaklığı optimum 250C’dir. Yonca soğuklardan etkilenir, dona karşı direnci zayıftır. Kökleri derine gittiği için donlar geçince tekrar eski haline gelir. Genç bitkiler ve sürgünler aşırı sıcağa ve soğuğa karşı duyarlıdır. Yaşlandıkça direnci artar.

Yoncanın Toprak İsteği

Derin sulanabilir, iyi drenajlı ve nötr toprakları sever. Yeterli kirece sahip, taban suyu sorunu olmayan tınlı ve kireçli toprakları sever. Yonca asitli ve tuzlu toprakları sevmez. Toprak PH’sı 6,5’in altında ise tohumu ekmeden 6 ay önce tarla kireçlenmelidir. Taban suyu 1,5-2 m.’de olmalıdır. Yüksek taban suyu yoncada seyrelmeye ve verim düşüklüğüne sebep olur.

Toprak Hazırlığı

Yonca tohumları küçük olduğu için ekimden önce çok iyi bir tohum yatağı hazırlanmalıdır. Yoncalık kurulacak tarla drenajlı ve tesviyeli olmalıdır.

Yonca kökleri derine inen bir bitki olduğu için tarla önce derin sürülmeli, Goble-Disk, Diskaro ve tırmık geçirilerek tarlada tezek bırakılmamalı ve toprak ufalanmalıdır. Sonra sürgü(tapan) veya merdane çekilerek toprak bastırılmalıdır. Toprağın rutubetinin kaçırılmamasına dikkat edilmelidir. Toprak killi ise fazla ufalanmamalıdır. Ufalanan ağır topraklarda toprak kaymak bağlayabilir, bu nedenle dekara 2 ton yanmış çiftlik gübresi atılmalıdır.

Yonca ekilecek tarla 20-25 cm. derinlikte sürülmelidir.

Yoncanın Ekim Zamanı

Yonca, Akdeniz iklimini hakim olduğu bölgelerde sonbaharda(Ekim- Kasım aylarında), serin iklim bölgelerinde ise ilkbaharda(Mart-Nisan aylarında) ekilmelidir. Orta Anadolu’da 25 Nisan-15 Ağustos tarihleri arasında ekilebilir. Yani yonca ekimi kışı sert geçen bölgelerde ilkbaharda, ılıman geçen bölgelerde sonbaharda yapılmalıdır. Sonbahar ekiminde yağışlar dikkate alınmalıdır.

Yonca Hasadı

Yem bitkilerinde gerek yeşil gerekse kuru ot elde etmede üç önemli prensip vardır: Dekardan daha fazla ot elde etmek, Yem değeri ve kalitesi yüksek yem elde etmek, Verimi daha sonraki biçim ve yıllarda azalmadan devam ettirmek.

Çiçeklerin tamamı açtığı zaman bitki köklerindeki karbonhidrat miktarı en fazladır. Yoncada gelişme devresi ilerledikçe gerek yaprak oranı, gerekse bitki bünyesindeki protein oranı azalmakta ve selüloz oranı artmaktadır. Bitki tomurcuk devresinde iken protein oranı en fazladır.

KAYNAK

ERGÜN, N.,2005. Besicilik. , Bilal Ofset Matbaacılık, Denizli